تيروئيد غده اي است به شكل پروانه در جلوي گردن در پايين حنجره و بالاي استخوانهاي ترقوه که وظایف بسیار مهم و حیاتی را در بدن بر عهده دارد. غده تیروئید هورمون‌های تیروکسین(T4) و تری یدو تیرونین(T3) رامی‌سازد. این هورمون‌هاتاثیرات بسیارگسترده‌ای دربدن دارند. این هورمون‌ها از تیروئيد به داخل جریان خون ترشح می‌شوند و در بدن گردش پیدا می‌کنند. همچنین غده‌ تیروئید در کنار دو هورمون T3 و T4 هورمونی به نام کلسی‌تونین نیزتولیدمی‌کندکه مسئولیت تنظیم مقدارکلسیم خون برعهده آن است آزمایش تیروئید از سری آزمایش‌های‌ خون است که در آن عملکرد غده تیروئید سنجیده می‌شود. وقتی تیروئید شما به صورت طبیعی عمل می کند، هورمون‌ تیروکسین(T4) بدن شما به طور شیمیایی به تری یدوتیرونین (T3) تبدیل شده و در متابولیسم صحیح بدن نقش دارد.

چه کسانی باید آزمایش تیروئید بدهند؟

اگر سابقه خانوادگی مشکلات تیروئیدی یا سندرم خستگی مزمن دارید یا اختلالات هیپوفیزی یا سایر غدد درون ریز در شما تشخیص داده شده است، حتما باید یک یا چند آزمایش موجود در پنل آزمایش تیروئید را انجام بدهید. علاوه براین،خانم ها در نزدیکی دوران یائسگی، مادران باردار  و مادرانی که بتازگی فرزند خود را بدنیا آورده اند(از آنجائیکه سطح T3 و T4 مناسب برای رشد مغز در سال‌های اولیه زندگی کودک ضروری است)، نیز باید آزمایش تیروئید را انجام دهند.

همچنین اگر علائمی مانند افزایش وزن غیر طبیعی، افت انرژی، خشکی پوست، احساس دائمی سرما، یبوست یا کاهش وزن ناگهانی، افزایش ضربان قلب، احساس گرما یا عرق کردن زیاد، و اسهال دارید، لازم است با نظر پزشک نتایج آزمایش تیروئید خود را بررسی کنید.

از آزمایش های زیر جهت بررسی عملکرد غده تیروئید ، تشخیص اختلالات تیروئید و پایش روند درمان استفاده می شود:

به منظور چکاپ و پایش درمان:

‏• TSH

‏• T4

‏• T3

‏• Free T3

‏• Free T4

‏• T3 uptake

آزمایشات تکمیلی و تشخیصی:

‏• Thyroglobulin

‏• Thyroglobulin-Ab) Tg-AB)

‏• Thyroid-stimulating immunoglobulins) TSI)

‏• Anti TPO antibody) Thyroperoxidase)

بهتر است قبل از انجام این آزمایش شرایط ناشتایی رعایت شود و آزمایش در صبح انجام شود اما این موارد ضروری نمی باشد.

اگر تحت درمان با داروی تیروئید هستید باید با مشورت پزشک و طبق دستور مشخص شود که داروی های تجویزی قبل یا بعد از انجام آزمایش مصرف گردد.

موارد متعددی با سطح این هورمون در خون تداخل می کنند که شامل داروهایی هستند که ممکن است سطح T4 را افزایش یا کاهش دهند

در صورت مصرف هرگونه دارو آزمایشگاه را مطلع کنید.

هرگونه اختلال در کارکرد غده تیروئید، تغییر در میزان نرمال ترشح غدد تیروئیدی و تغییر اندازه و شکل غده تیروئید منجر به بیماری خاصی در بدن می‌شود. چند مورد از مهم‌ترین این بیماری‌ها عبارتند از:

کم‌کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدی (Hypothyroidism)

پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism)

سرطان تیروئید (Thyroid Cancer)

هاشیموتو (Hashimoto)

ندول تیروئید

گواتر (Goitre)

گریوز (Graves)

شايع‌ترين علل اختلال عملكرد تيروئيد مربوط به خود ايمنی است. بیماری گریوز موجب پرکاری تیروئید و تیروئیدیت هاشیموتو موجب کم کاری تیروئید می‌شوند.

هر دو نوع کم کاری و پرکاری تیروئید  می‌توانندتوسط تیروئیدیت،سرطان تیروئید وتولید بیش ازحد ویا کمبودTSH ایجاد شوند.

کم کاری تیروئید:

کم کاری تیروئید شرایطی است که غده تیروئید قادر به تولید هورمون تیروئید کافی نیست. از آنجا که هدف اصلی هورمون تیروئید "تنظیم متابولیسم بدن" است ، درواقع مبتلایان به این بیماری علائم مرتبط با کم شدن متابولیسم بدن را دارند.  

علائم کم کاری تیروئید

·         خستگی

·         ضعف

·         افزایش وزن یا افزایش مشکل در کاهش وزن

·         موهای درشت و خشک

·         پوستهای خشک و زبر و خشن

·         ریزش مو

·         کاهش تحمل سرما

·         گرفتگی عضلات و درد مکرر عضلات

·         یبوست

·         افسردگی

·         تحریک پذیری

·         کم شدن حافظه

·         چرخه قاعدگی غیر طبیعی

·         کاهش میل جنسی

پرکاری تیروئید:

پرکاری تیروئید شرایطی است که غده تیروئید بیش فعال است و مقادیر بیش از حد هورمون تیروئید را ایجاد می کند.

علائم پرکاری تیروئید

·         خستگی یا ضعف عضلانی

·         لرزش دست

·         نوسانات خلقی

·         عصبی یا اضطراب

·         ضربان قلب سریع

·         تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم

·         خشکی پوست

·         مشکل خواب

·         کاهش وزن

·         افزایش فرکانس حرکات روده